4.44 A munden të krishterët të marrin pjesë në ushtri apo në luftë?

Zoti, që shpall “lum pajtuesit” (Mt 5,9), kërkon paqen e zemrës dhe padit imoralitetin e zemërimit, që është dëshira për t’u hakmarrë për të keqen e pësuar, të urrejtjes, që na bën të dëshirojmë të keqen për të afërmin. Këto qëndrime, nëse janë të vullnetshme dhe të pranuara për gjëra të një rëndësie të madhe, janë mëkate të rënda kundër dashurisë. [KKKP 480]

Ajo kërkon përndarjen e drejtë dhe mbrojtjen e pasurive të personave, komunikimin e lirë midis qenieve njerëzore, respektimin e dinjitetit të personave dhe të popujve, praktikimin e pareshtur të drejtësisë dhe të vëllazërimit. [KKKP 482]

Ai i përket gjykimit të matur të qeveritarëve, të cilëve u përket edhe e drejta për t’u diktuar qytetarëve detyrimin e mbrojtjes kombëtare, përveç rastit të kundërshtimit në emër të ndërgjegjes, që duhet të plotësohet me një formë tjetër shërbimi ndaj bashkësisë njerëzore. [KKKP 484]

Ligji moral mbetet gjithmonë i vlefshëm, edhe në rast lufte. Ai kërkon që të trajtohen me një përkujdesje njerëzore personat që nuk luftojnë, ushtarët e plagosur dhe të burgosurit. Veprat me paramendim kundër së drejtës së njerëzve dhe dispozitave që i diktojnë ato, janë krime, që bindja e verbër nuk mjafton për t’i shfajësuar. Duhet të dënohen shkatërrimet në masë, si edhe shfarosja e një popullii ose e një pakice etnike, që janë mëkate shumë të rënda: jemi të detyruar moralisht t’u rezistojmë këtyre urdhrave. [KKKP 485]

Duhet të bëhet gjithçka që është arsyetisht e mundur për të shmangur në çdo mënyrë luftën, duke pasur parasysh të këqijat dhe padrejtësitë që ajo shkakton. Në veçanti, është e nevojshme që të shmanget grumbullimi dhe tregtia e armëve jo të rregulluara siç duhet nga pushtetet e ligjshme; padrejtësisë sidomos ekonomike dhe sociale; diskriminimet etnike dhe fetare; smira, mosbesimi, krenaria dhe shpirti i hakmarrjes. Gjithçka që bëhet për t’i zhdukur këto, si edhe çrregullime të tjera ndihmon për të ndërtuar paqen dhe për të shmangur luftën. [KKKP 486]

Peace is the consequence of justice and the sign of love put into action. Where there is peace, “every creature can come to rest in good order” (Thomas Aquinas). Earthly peace is the image of the peace of Christ, who reconciled heaven and earth.

Peace is more than the absence of war, more than a carefully maintained balance of powers (“balance of terror”). In a state of peace, people can live securely with their legitimately earned property and freely exchange goods with one another. In peace the dignity and the right of self-determination of individuals and of peoples are respected. In peace human coexistence is characterized by brotherly solidarity. [Youcat 395]

Paul says, “Be angry but do not sin; do not let the sun go down on your anger” (Eph 4:26).

Anger is initially a natural emotion, a reaction to perceived injustice. If anger becomes hatred, however, and someone has ill-will toward his neighbor, this normal feeling becomes a serious offense against charity. All uncontrolled anger, especially thoughts of revenge, are detrimental to peace and destroy “the tranquility of order”. [Youcat 396]

Jesus places a high value on nonviolent action. He commands his disciples: “do not resist one who is evil. But if any one strikes you on the right cheek, turn to him the other also” (Mt 5:39).

He rebukes Peter, who wants to defend him with force: “Put your sword into its sheath” (Jn 18:11). Jesus does not call his disciples to take up weapons. He remains silent before Pilate. His way is to take the part of the victims, to go to the Cross, to redeem the world through love, and to call the peacemakers blessed. Therefore the Church, too, respects people who for reasons of conscience refuse to be part of the armed services but place themselves at the service of society in some other way. [Youcat 397]

The Church strives for peace but does not preach radical pacifism. Indeed, no one can deny either the individual citizen or particular governments and alliances the fundamental right of armed self-defense. War is morally justifiable only as a last resort.

The Church unmistakably says no to war. Christians should do everything possible to avoid war before it starts: They oppose the stockpiling of arms and trafficking in weapons; they fight against racial, ethnic, and religious discrimination; they work to put an end to economic and social injustice and thus promote peace. [Youcat 398]

The use of military force is possible only in an extreme emergency. There are several criteria for a “just war”: (1) Authorization by the competent authority; (2) a just cause; (3) a just purpose; (4) war must be the last resort; (5) the methods used must be proportionate; (6) there must be a prospect of success. [Youcat 399]