2.38 Wat waren de gevolgen van de reformatie?
In de reformatie zagen sommige heersers een kans om in opstand te komen tegen de paus en zelf bisschoppen te benoemen. In Nederland leidden spanningen tussen katholieken en calvinisten tot de Tachtigjarige Oorlog met Spanje (1568-1648) en de verdeling in het calvinistische noorden en het katholieke zuiden.
In Scandinavische landen kwam een Lutherse staatskerk, katholieken werden vervolgd en tot in de negentiende eeuw waren andere geloofsopvattingen bij wet verboden. Ook in andere Europese landen was de situatie voor katholieken grimmig.
It was the error of the Reformation period that for the most part we could only see what divided us and we failed to grasp existentially what we have in common in terms of the great deposit of Sacred Scripture and the early Christian creeds. For me, the great ecumenical step forward of recent decades is that we have become aware of all this common ground, that we acknowledge it as we pray and sing together, as we make our joint commitment to the Christian ethos in our dealings with the world, as we bear common witness to the God of Jesus Christ in this world as our inalienable, shared foundation. [Pope Benedict XVI, Address in Erfurt, 23 Sept. 2011]
