2.8 Khâm sứ là ai?

Việc xức dầu bằng Chúa Thánh Thần ghi nơi linh mục một ấn tín thiêng liêng không thể tẩy xóa, khiến ngài nên đồng hình đồng dạng với Ðức Kitô-Tư Tế, và trao cho ngài khả năng hoạt động nhân danh Ðức Kitô-Thủ Lãnh. Là cộng sự viên của hàng Giám mục, linh mục được thánh hiến để loan báo Tin Mừng, cử hành việc phụng thờ Thiên Chúa, nhất là Bí tích Thánh Thể; từ đó ngài nhận được sức mạnh cho thừa tác vụ của mình và cho nhiệm vụ là mục tử của các tín hữu. [TYGLHTCG 328]

Bí tích Truyền chức thánh được trao ban, cho cả ba cấp bậc, qua việc Giám mục đặt tay trên đầu tiến chức, rồi long trọng đọc lời nguyện truyền chức. Qua lời nguyện này, Giám mục thay mặt tiến chức cầu xin Thiên Chúa đổ tràn Chúa Thánh Thần và hồng ân của Ngài một cách đặc biệt trên tiến chức, giúp thực thi thừa tác vụ mà tiến chức đảm nhận. [TYGLHTCG 331]

Chỉ có Giám mục đã được tấn phong thành sự, như người kế vị các Thánh tông đồ, mới có thể cử hành bí tích truyền chức Thánh. [TYGLHTCG 332]

Chỉ có người nam đã được rửa tội mới có thể lãnh nhận thành sự bí tích truyền chức Thánh. Hội thánh biết mình bị ràng buộc với sự chọn lựa của chính Chúa. Không ai có quyền đòi hỏi được lãnh nhận Bí tích Truyền chức. Nhưng chỉ có thẩm quyền của Hội thánh mới đưa ra phán quyết về khả năng của các ứng viên. [TYGLHTCG 333]

Hàng Giám mục luôn bị buộc phải sống độc thân. Ðối với hàng linh mục, trong Giáo hội La tinh, theo cách thông thường chỉ chọn các tín hữu phái nam đang sống độc thân và muốn giữ luật độc thân "vì Nước Trời" (Mt 19, 12). Trong các Giáo hội Ðông Phương, một người sau khi đã được truyền chức linh mục thì không được phép kết hôn. Những người đã lập gia đình có thể lãnh nhận chức phó tế vĩnh viễn. [TYGLHTCG 334]

Bí tích truyền chức Thánh có ba cấp độ: Giám mục (episcopate), Linh mục (presbyterate), phó tế (diaconate). [Youcat 251]

Việc truyền chức Giám mục là trao ban đầy đủ bí tích truyền chức Thánh cho Linh mục. Giám mục là người kế vị các tông đồ và gia nhập vào Giám mục đoàn. Cùng với các Giám mục khác và Đức Giáo hoàng, từ nay ngài có nhiệm vụ trên toàn thể Giáo hội. Cách đặc biêt, Giáo hội trao ban cho ngài có quyền giáo huấn, thánh hiện và quản trị.
Tác vụ Giám mục là chức mục vụ đích thực trong Giáo hội, vì có nguồn gốc từ các tông đồ , là những chứng nhân đầu tiên về Chúa Giê-su, và chức đó làm cho chức mục vụ của các tông đồ Chúa Ki-tô thiết lập được tồn tại mãi. Đức giáo hoàng cũng là một giám mục nhưng cao nhất và đứng đầu Giám mục đoàn. [Youcat 252]

Một Ki-tô hữu công giáo buộc phải vâng lời Đức giám mục của mình. Đức Giám mục là đại diện Chúa Ki-tô. Ngài thi hành trách nhiệm mục vụ, cùng với các linh mục và các phó tế, là các phụ tá có chức thánh, đó là nguyên lý hữu hình và nên tảng của một Hội thánh địa phương (giáo phận). [Youcat 253]

Khi truyền chức linh mục, Đức Giám mục xin séc mạnh của Thiên Chúa xuống tiến chức. Sức mạnh ấy ghi vào linh hồn một ấn tích còn mãi không bao giờ mất. Linh mục là người cộng tác với giám mục, công bố lời Chúa, ban các bí tích, nhất là dâng Thánh lễ.

Trong khi cử hành Thánh lễ, phong chức, bắt đầu là việc gọi tên các tiến chức. Sau bài giảng của Đức Giám mục, người chịu chức hứa vâng lời Đức giám mục và các đấng kế vị. Việc phong chức được thực hiện bằng việc đặt tay của Đức Giám mục và kinh nguyện kèm theo. [Youcat 254]

Trong việc truyền chức Phó tế, người lãnh được trao ban một sứ vụ riêng trong bí tích truyền chức Thánh. Phó tế thay mặt Chúa Ki-tô đến để “không phải để được phục vụ nhưng là để phục vụ, và hiến dâng mạng sống làm giá chuộc muông người” (Mt 20,28). Trong nghi thức truyền chức có nói ràng: “Phó tế là thừa tác viên của Lời Chúa, của bàn thờ, và của đức Ái, [Phó tế] sẽ biến mình thành tôi tớ mọi người.”
Hình ảnh đầu tiên ta có về hàng phó tế là thánh Tê-pha-nô tử đạo. khi các tông đồ tiên khởi của Hội thánh ở Giê-ru-sa-lem bị tràn ngập bởi nhiều công việc bác ái, các ngài kêu gọi bảy người nam “để phục vụ cho bữa ăn”, mà sau đó các ngài truyền chức. Một vị tên là Tê-pha-nô “đầy ân sủng và sức mạnh của Thiên Chúa”đã hoàn thành mọi việc để phục vụ đức tin và những người nghèo của cộng đoàn. Suốt nhiều thế kỷ chức phó tế chỉ là chặng đường dẫn đến chức linh mục, nhưng nay chức phó tế đã trở thành chức vụ riêng biệt hoàn toàn dành cho những người độc thân và đã lập gia đình. Mặt khác, Giáo hội muốn tái nhấn mạnh đến việc phục vụ như đặc tính của Giáo hội, và đàng khác, Giáo hội muốn, như trong Giáo hội sơ khởi, phụ thêm cho các linh mục một chức vụ, nhằm giúp đỡ các Ngài và để hoàn thành ngay trong lòng Giáo hội những việc những hoạt động mục vụ và xã hội. Việc phong chức phó tế cũng ghi một dấu ấn bí tích không thể xía bỏ cho đến suốt đời. [Youcat 255]