2.45 Hoe reageerde de Kerk op de ontwikkelingen van de 19e eeuw?
Het antwoord van de Kerk
Omdat Rome in 1870 werd ingelijfd bij Italië, nam de wereldse macht van de paus af. Zijn morele invloed groeide echter. Verschillende nieuwe ideologieën bekritiseerden het geloof en deden het af als onredelijk. Als reactie hierop ontwikkelde de Kerk nieuwe manieren om de redelijkheid van het geloof duidelijk te maken. De paus stimuleerde bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek.
Als antwoord op het socialisme schreef paus Leo XIII in een brief (encycliek) dat arbeiders en fabriekseigenaren samen moesten werken aan een betere maatschappij, en dat ook de staat hierin een rol heeft. Daarnaast riep hij op tot de oprichting van katholieke vakbonden. De encycliek wordt gezien als het begin van de sociale leer van de Kerk.
De 19e eeuw bracht minder wereldlijke en meer morele invloed voor de paus. Er was aandacht voor geloofsverdediging en rechten van arbeiders.
